រតនគិរីៈ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ៤ ក្រុមហ៊ុនទំហំជាង ៣ ម៉ឺនហិកតាដែលមានភាគហ៊ុនរបស់កងទ័ពវៀតណាមត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលសម្រេច កាត់ចេញ និងបន្ថយរយៈពេលវិនិយោគមកនៅត្រឹម ៥០ ឆ្នាំវិញខណៈដែលមានការរិះគន់កាន់តែច្រើនឡើងៗចំពោះការផ្តល់ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅតាមព្រំដែនទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសវៀតណាម ដែលមានប្រវត្តិឈ្លានពានទឹកដីខ្មែរ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនចំនួន ១៧ (លុបចោល ១ ) ដើម្បីធ្វើការដាំដុះដំណាំកសិឧស្សាហកម្មក្នុងខេត្តរតនគិរីដែលជាប់ ព្រំប្រទល់ជាមួយនឹងប្រទេសវៀតណាម។ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនចំនួន ៤ ដែលមានភាគហ៊ុនរួមគ្នារវាងអ្នកវិនិយោគិនកម្ពុជា និងកងទ័ពវៀតណាមដែលរួមមានក្រុមហ៊ុន Rama Khmer International (ក្រុមហ៊ុន ៧២ ) ក្រុមហ៊ុនជាច័ន្ទរិទ្ធអភិវឌ្ឍន៍ក្រុមហ៊ុន Dai Dong Duoung (ក្រុមហ៊ុន ៧៤ ) និងក្រុមហ៊ុន វាសនាអិនវេសមេនជាដើម។
បើគិតតាមកិច្ចសន្យាចាស់ក្រុមហ៊ុនទាំង ៤ នោះមានផ្ទៃដីសរុបប្រមាណជា ៤ ម៉ឺនហិកតាប៉ុន្តែនៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១២ និង ២០១៣ មានការអនុវត្តបទបញ្ជា ០១ របស់រដ្ឋាភិបាលដោយបានវាស់វែង និងកាត់ចេញផលប៉ះពាល់ដីកាន់កាប់ជាក់ស្តែងរបស់ពលរដ្ឋ និងដីព្រៃសហគមន៍។ ក្រោយមករដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតគណៈកម្មការអន្តរក្រសួងចុះវាស់វែង និងកាត់ចេញដីដែលមិនបានធ្វើការដាំដុះលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ទូទាំងប្រទេស។
ក្នុងនោះដីរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំង ៤ នោះក៏ត្រូវបានកាត់ចេញបន្តទៀតដែរហើយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺនៅ សល់ប្រមាណជា ៤ ពាន់ហិកតាតែប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើយោងតាមលោក សយ សូណា ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តរតនគិរី។
លោក សូណា បានបញ្ជាក់កាលពីម្សិលមិញថា៖ «តាមការចុះវាស់វែងជាក់ស្តែង ៤ ក្រុមហ៊ុនខាងលើហ្នឹងគឺនៅសល់ដីតែជាង ៤ ពាន់ហិកតាបន្តិចទេដែលបានដាំដុះជាក់ស្តែង។ មួយចំនួនធំបានចេញ សជណ កាត់ចេញហើយកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៥ កន្លងមក»។ លោកបន្តថាក្រុមហ៊ុនទាំង ៤ នោះគឺមានភាគហ៊ុនរបស់កងទ័ពវៀតណាមប៉ុន្តែឯកសារផ្លូវការដែលចុះ កិច្ចសន្យាជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺជាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក។
លោកបានប្រាប់ទិន្នន័យចុងក្រោយថាក្រុមហ៊ុន Rama Khmer International ត្រូវបានកាត់ពី ៦៣២៤ ហ.ត ទៅ ៩០០ ហ.ត ក្រុមហ៊ុនជាច័ន្ទរិទ្ធអភិវឌ្ឍន៍ពីជាង ៥១២៤ ហ.ត ទៅ ៧៧៨ ហ.ត ក្រុមហ៊ុន Dai Dong Duoung ៤៨៨៩ ហ.ត ទៅ ៨០០ ហ.ត និងក្រុមហ៊ុនវាសនាអិនវេសមេន មាន ៥០៨០ ហ.ត ទៅ ១៥៤១ ហ.ត។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះស្ថិតក្នុងស្រុកអូរយ៉ាដាវ អណ្តូងមាស និងបកែវ។
ក្រុមហ៊ុនទាំង ៤ មិនត្រូវផ្តល់ឲ្យដីបន្ថែមទៀតនោះទេហើយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះកំពុង តែដំណើរការធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលជាថ្មី និងចុះបញ្ជីធ្វើប្លង់ដើម្បីប្រែក្លាយពីដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋទៅជា ដីឯកជនរបស់រដ្ឋវិញ។ លើសពីនោះកិច្ចសន្យាថ្មីនោះក៏មានរយៈពេលតែត្រឹម ៥០ ឆ្នាំតែប៉ុណ្ណោះ។
ការសម្រេចកាត់ដីចេញពីក្រុមហ៊ុនដែលមានកងទ័ពវៀតណាមជាម្ចាស់ ភាគហ៊ុននោះគឺត្រូវបានធ្វើឡើងស្របពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែ មានបញ្ហាដ៏ចម្រូងចម្រាសរឿងព្រំដែនពិសេសគឺនៅតំបន់ជាប់នឹង ព្រំដែនប្រទេសវៀតណាមរហូតដល់រដ្ឋាភិបាលចេញចរាចរណ៍ណែនាំឲ្យបញ្ឈប់ ជួលដីឲ្យទៅប្រទេសជិតខាង។
ទោះយ៉ាងណាលោកប្រធានមន្ទីរបានថ្លែងថាការកាត់ដីចេញដីពី ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាព្រំដែននោះទេ។
លោកថា៖ «វាមិនពាក់ព័ន្ធរឿងរសើបព្រំដែនទេតែដោយសារតែពលរដ្ឋត្អូញត្អែររឿង [ក្រុមហ៊ុន] ឈូសឆាយប៉ះពាល់ដីពួកគាត់។ នៅវៀតណាមកងទ័ពបង្កើតជាក្រុមហ៊ុន។ អ្នកមកដាំកៅស៊ូនៅខ្មែរហ្នឹងមិនមែនជាកងទ័ពទេតែជាក្រុមហ៊ុន។ គេដាក់ឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ៧២ ឬ ៧៥ ដូចឈ្មោះកងពលជាដើម។ យើងមានសិទ្ធិចុះពិនិត្យមើលសកម្មភាពក្រុមហ៊ុន ១ ត្រីមាសម្តង»។
លោក ឆាយ ធី អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកខេត្តរតនគិរីដែលធ្លាប់ បានចុះអង្កេត និងតាមដានសកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានស្វាគមន៍ចំពោះការកាត់ ដីចេញនោះហើយថាវាកាន់តែល្អប្រសើរថែមទៀតប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលលុប ចោលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះវិញពិសេសគឺក្រុមហ៊ុន ៧២ និងក្រុមហ៊ុន ៧៤ ដែលនៅក្នុងភូមិឡំ ឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ស្រុកអូរយ៉ាដាវជាប់នឹងដីព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម។
លោកថ្លែងថា៖ «កាត់ចេញហ្នឹងជាចំណុចល្អ។ បើលុបចោលកាន់តែប្រសើរព្រោះថ្មីៗនេះរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសអាសន្ន មួយមិនឲ្យមានការជួលដីឲ្យបរទេសតាមព្រំដែនទេ។ ការផ្តល់ដីនៅជាប់ព្រំដែនឲ្យវៀតណាមនេះវារឹតតែគ្រោះថ្នាក់ណាស់»។
អតីអ្នកធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនជាច័ន្ទរិទ្ធអភិវឌ្ឍន៍ម្នាក់បានឲ្យ ដឹងថាក្រុមហ៊ុនជាច័ន្ទរិទ្ធអភិវឌ្ឍន៍បានផ្តេរសិទ្ធិគ្រប់គ្រងទៅ ក្រុមហ៊ុន ៧២ របស់វៀតណាមដូចគ្នានោះ។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនជាច័ន្ទរិទ្ធអភិវឌ្ឍន៍មាននាយកក្រុមហ៊ុនជាជនជាតិវៀតណាមឈ្មោះ Nguyen Canh Quang៕
ប្រភព៖ postkhmer